203 Awrora
Егер Қазақстан тарихына экскурсия жасасақ, Батыс Қазақстан облысының Бөкей ордасы ауданын мемлекеттік денсаулық сақтау жүйесінің бесігі деп атауға болады. Өйткені, дәл осы жерде алғашқы аурухана, дәріхана, обаға қарсы станция ашылды, алғашқы егу жүргізіліп, сот медицинасы басталды, деп хабарлайды DKNews.kz.
Халықтық және әскери медицинаның дамуына және жалпы сол кезде билік еткен Бөкей ордасының ханы Жәңгір жүйелі медициналық ұйымның пайда болуына үлкен үлес қосты. Алғашқы жылдары Бөкей Ордасында медициналық көмекті казак отрядының құрамында қызмет еткен әскери дәрігерлер көрсетті. Аса ауыр сырқаттары бар науқастар Астрахань казак әскерінің әскери лазареттеріне емделуге жіберілді.
1825-1826 жылдары Жәңгір хан император Николай І-ден өз хандығында дәрігер лауазымын белгілеуді, дәріхана мен емдеу мекемелерін ашуды сұрайды. Осының арқасында 1832 жылы 15 наурызда Ордада өзінің алғашқы дәрігері пайда болды, оған дейін Орынбор желілік батальонында емші болып жұмыс істеген штаб-емшісі А.А. Сергачев тағайындалды.
1843 жылы Жәңгір хан дәрігердің тұрақты штат лауазымы туралы мәселені көтереді. Министрлер комитеті бұл идеяны қолдап, Ішкі Ордада жылына 428 рубль 88 тиын жалақысы бар тұрақты дәрігер лауазымын құру туралы шешім қабылдады. Сонымен, 1845 жылы Қазан университетінің медицина факультетін бітірген дәрігер В.Ф. Евланов Бөкей Ордасына жіберілді. Бір жылдан кейін В.Евланов шағын аурухана стационарын ашты, ал 1848 жылы В. Евлановтың орнына келген дәрігер А.Г. Пупорев станцияны 15 төсекке кеңейтті.
1852 жылы Орда қоғамдық ауруханасы ресми түрде ашылды. Ол аурухананың өзі, амбулатория, ас үй, кір жуатын орын, дәрігерлер мен басқа қызметкерлерге арналған ғимарат сияқты алты корпустан тұрды. Аурухананың екі бөлімі болды: біреуі тұрғындар үшін, екіншісі тұтқындар үшін. Бұл аурухана сол кезде бүкіл Қазақстандағы жалғыз емдеу мекемесі болды.
Жәңгір ханның бастамасымен Хан ставкасында алғашқы дәріхана ашылады (1839 жыл). Ордадағы Орталық дәріханадан басқа 1843 жылдан бастап Жаңа Қазанда (Жаңақазан ауылы), қазіргі БҚО Жаңақала ауданында орналасқан тағы бір дәріхана жұмыс істеді.
Сот медицинасы Ордадан бастау алады деп айтуға болады. Себебі Қазақстанда алғаш рет сот дәрігері лауазымы 1913 жылы Ішкі Орда үшін құрылды.
Сонымен қатар, Орда губерниясында балалар ауруханасы, балалар консультациясы, балалар үйі жұмыс істеді. Осы және басқа медициналық мекемелерде 50 медицина қызметкері жұмыс істеді.
Бір қызығы, өлке медицинасы тарихында тұңғыш рет туберкулез бөлімшесі Орда губерниялық ауруханасының жанынан ұйымдастырылды.
Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Ордада микологиялық, венерологиялық пункттер, перзентханалар ашылып, дәріхана желісі кеңейді. Эльтон көлінің балшықтарының емдік қасиеттерін пайдаланудың арқасында балшықпен емдеу мекемесі ашылды.
Источник: qazaq.asia
