Қазақстанның несие нарығы елеулі өзгерістерді күтуде. Қандай түзетулер енгізілетіні туралы LS тілшісінің материалында.
Өткен жылы президент Қасым-Жомарт Тоқаев қаржы нарығына бірқатар өзгерістер енгізуді, оның ішінде халыққа несие беруді азайтуды тапсырды.
Өз кезегінде Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінде бірнеше түзетулер дайындалды.
Біріншіден, берешегі 90 күннен асатын қазақстандықтарға қарыз беру шектелетін болады. Ерекшелік-ломбард міндетті тіркеуге жатпайтын жылжымалы мүлікті кепілге беретін микрокредиттер. Тыйым салудың өзі кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес жеке тұлғаның банктік қарызын немесе микрокредитін өтеу мақсатында несие беруге қолданылмайды.
Екіншіден, проблемалық берешекті сотқа дейін реттеу рәсімін орындау және 18 айдан астам мерзім өтуі кезінде банктердің және микроқаржы ұйымдарының тарихы бұзылған несиелерін коллекторларға беру жоспарлануда. Бұл түзетулер жақын арада үкіметте қаралады деп күтілуде.
Микроқаржы ұйым нарығына келетін болсақ, жақында Қазақстан Республикасының қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінде жеке тұлғалардың микронесиелері бойынша сыйақының шекті мәнін – 20%-дан 15%-ға дейін төмендету туралы қаулы қабылданды. Атап айтқанда, біз 30 АЕК-тен (103,5 мың теңге) 50 АЕК-ке (172,5 мың теңге) дейінгі сомаға несиелер туралы айтып отырмыз.
Сондай-ақ, жеке тұлғаларға кепілмен қамтамасыз етілген мүлікті беру туралы шарт бойынша күнтізбелік 45 күнге дейінгі кезеңге берілген сыйақының күнделікті мөлшерлемесі – 1%-дан 0,8%-ға дейін азаяды.
Қаулы 2023 жылғы 1 қазанда қолданысқа енгізілмек.
Сондай-ақ, кепілсіз тұтынушылық несиелер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі шекті мәні 56%-дан 44%-ға дейін төмендетуі жоспарлады. Алайда, бұл жоба әзірге қараудан алынып тасталды және қазіргі уақытта пысықталуда, өйткені банктер мен Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы құжаттың кейбір тармақтарымен келіспеді.
Естеріңізге сала кетейік, 2023 жылдың 1 мамырында Қазақстанда банктік қарыздар бойынша мерзімін өткізіп алу көлемі 393 млрд теңгеден асты. Жыл басымен салыстырғанда бұл көрсеткіш 10,8%-ға немесе 38,4 млрд теңгеге ұлғайған.
Сонымен қатар, наурыз айында мемлекет басшысы осы жылдың 1 мамырына дейін «қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасының шарттарын қайта қарауға тиісті Жарлыққа қол қойды. Яғни сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау мерзімі бес жылдан жеті жылға дейін ұлғайтылып,субсидиялау мөлшерлемелері белгіленеді.
Источник: lsm.kz